Марыя Пятроўна Жабінская

Марыя Пятроўна Жабінская
Марыя Пятроўна Жабінская
Дата нараджэння	22 мая 1938
Месца нараджэння	Карані, Каранёўскі сельсавет, Смаргонскі раён, Беларусь;
Дата смерці	22 жніўня 2018 (80 гадоў)
Месца смерці	Мапуту, Мазамбік;
Грамадзянства	БССР; Беларусь; Мазамбік;
Род дзейнасці	мастак у галіне дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, мастацтвазнаўца
Месца працы	Мінская фабрыка мастацкіх вырабаў[d]; Беларускі рэспубліканскі Дом народнай творчасці[d]; Белмясцпрампраект; Беларускі рэспубліканскі навукова-метадычны цэнтр народнай творчасці і культурна-асветнай работы[d]; Беларускі рэспубліканскі цэнтр эстэтычнага выхавання дзяцей[d];
Вучоба	Мінскае мастацкае вучылішча (1961); Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут (1969); Інстытут марксізма-ленінізма пры ЦК КПСС[d] (1972);
Член у	Беларускі саюз мастакоў (2004);
Узнагароды

Марыя Пятроўна Жабі́нская (22 мая 1938, в. Карані, Смаргонскі раён, Гродзенская вобласць — 22 жніўня 2018, Мапуту, Мазамбік) — беларускі мастак дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва, мастацтвазнавец.

Біяграфія

Да 9 класа вучылася ў Смаргонскай сярэдняй школе, потым — у школе рабочай моладзі. У 1961 г. скончыла аддзяленне мастацкай вышыўкі Мінскага мастацкага вучылішча, у 1969 г. — аддзяленне мастацкага афармлення тканін Беларускага тэатральна-мастацкага інстытута па спецыяльнасці «мастак дэкаратыўна-прыкладнога мастацтва». З 1970 г. да 1972 г. вучылася на факультэце прапаганды вячэрняга Інстытута марксізму-ленінізму, з 1972 г. да 1975 г. — у аспірантуры Беларускага тэатральна-мастацкага інстытута, дзе напісала дысертацыю «Беларускае народнае ткацтва» (не абаронена)^[1].

Працавала ў 1962—1963 гадах мастаком на Мінскай фабрыцы мастацкіх вырабаў, у 1967—1972 гадах метадыстам па дэкаратыўна-прыкладным мастацтве ў Рэспубліканскім Доме народнай творчасці, у 1976—1979 гадах мастаком у праектна-тэхналагічным інстытуце «Белмясцпрампраект», у 1979—1991 гадах навуковым супрацоўнікам і старшым навуковым супрацоўнікам, в.а. загадчыка аддзела фальклору ў Рэспубліканскім метадычным цэнтры народнай творчасці і культурна-асветнай работы (РНМЦ), у 1991—1996 гадах вяла гурткі ў Рэспубліканскім цэнтры эстэтычнага выхавання дзяцей, у сярэдзіне 1990-х гг. працавала выхавацелькай у дзіцячым садку № 80 г. Мінска. У 1993 г. выйшла на пенсію^[1].

У 2013 г. пераехала на жыхарства ў Мазамбік да дачкі^[1].

Член Саюза мастакоў Беларусі ў 1988—2004 гадах^[1].

Навуковая дзейнасць і творчасць

Даследавала духоўную і матэрыяльную культуру беларусаў, у меншай ступені — духоўную культуру татараў і яўрэяў Беларусі^[1].

У 1967—2003 гг. ездзіла ў этнаграфічныя экспедыцыі па ўскіх абласцях краіны. Упершыню выступіла ў друку ў 1970 г. Публікавалася ў газетах «Звязда», «Голас Радзімы», «ЛіМ», «Чырвоная змена» і інш. Аўтар звыш 200 артыкулаў. Аўтар-укладальнік альбомаў, каталогаў, метадычных дапаможнікаў, у якіх даследуе беларускае народнае мастацтва: «Мастацтва сяла Неглюбка» (1976), «Арнамент беларускіх народных тканін» (1983), «Адраджэнне забытага рамяства» (1985), «Свет вачыма дзяцей» (1992), кнігу «Складзі ўзор сам» (1992) і інш^[1].

Арганізатар і ўдзельнік рэспубліканскіх навукова-практычных канферэнцый «Состояние и проблемы дальнейшего развития народных художественных промыслов» (1981), «Народнае мастацтва і сучасныя мастацкія промыслы Віцебшчыны» (1983), «Народное творчество и художественные промыслы Гомельщины» (1985), першага Усебеларускага Купалля (разам са Згуртаваннем беларусаў свету «Бацькаўшчына») (1991) і інш. Адна са стваральнікаў Мотальскага музея народнай творчасці (Іванаўскі раён Брэсцкай вобласці) (1983—1990); аўтар канцэпцыі музея народнай медыцыны «Хатка лекара» філіяла Баранавіцкага краязнаўчага музея (1989) і экспазіцыі «Папера Смаргоншчыны» Смаргонскага гісторыка-краязнаўчага музея (2000-я)^[1].

Удзельнічала ў абласных выстаўках: у 1956—1957 гг. з жывапіснымі работамі «Нацюрморт», «Гарбузы», «Кветкі з майго агародчыка», «Лугавыя кветкі», у 1972 г. на III Рэспубліканскай выстаўцы твораў маладых мастакоў у г. Мінску з пано «Перад адлётам на поўдзень» (ручное ткацтва) і інш. Аўтар каляровых уклеек у энцыклапедычных выданнях: «Арнамент» (1969), «Вышыўка» (1971) — БелСЭ, «Орнамент» — «Белорусская ССР. Краткая энциклопедия» (т. 4, 1981)^[1].

Узнагароды

За прапаганду мастацтва сучаснай вёскі была адзначана сярэбраным медалём ВДНГ СССР (1986)^[1].

Творы

Жабінская, Марыя Пятроўна. Складзі ўзор сам = Составь узор сам : народны арнамент у побыце / М. П. Жабінская; [перакладчык Л. М. Карамазава; мастакі: М. П. Жабінская, А. С. Магумане]. ― Мінск : Полымя, 1992. — 218, [2] с. : іл., каляр. іл. ; 22 см. Тэкст паралельна на беларускай, рускай мовах. ― Бібліяграфія: с. 218―219.

Зноскі

↑ ^а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з Завершана навуковае апісанне фонду № 485 (вопіс № 1) мастацтвазнаўца, этнографа, мастака Жабінскай Марыі Пятроўны (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2020. Праверана 20 кастрычніка 2020.

Літаратура

Жабінская Марыя Пятроўна // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 6: Дадаізм — Застава / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1998. — Т. 6. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0106-0 (т. 6).

[bdamlm-1] а ^б ^в ^г ^д ^е ^ё ^ж ^з Завершана навуковае апісанне фонду № 485 (вопіс № 1) мастацтвазнаўца, этнографа, мастака Жабінскай Марыі Пятроўны (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 26 кастрычніка 2020. Праверана 20 кастрычніка 2020.

[1]